Inleiding tot de studie
Deze blog is gebaseerd op een studie uit 2024, gepubliceerd in BMC Pregnancy and Childbirth (Impact of a dedicated antenatal specialist service for women with a history of stillbirth: the rainbow clinic), die de impact evalueert van een gespecialiseerde antenatale dienst, de Rainbow Clinic, voor vrouwen met een voorgeschiedenis van doodgeboorte. Het onderzoek, uitgevoerd in het Birmingham Women’s Hospital, biedt inzicht in hoe zulke zorg de uitkomsten kan verbeteren, wat relevant is voor aanstaande ouders en verloskundigen, ook in Nederland.
Belangrijke bevindingen
De studie toont aan dat vrouwen in de Rainbow Clinic groep significant vaker aspirine kregen (91% vs. 70%) en minder vaak nadelige perinatale uitkomsten hadden (odds ratio 0.46). Daarnaast was de zwangerschapsduur langer (38 vs. 37 weken 3 dagen) en waren er minder premature bevallingen. Dit is een onverwachte bevinding, omdat het laat zien hoe specialistische zorg zelfs kleine details, zoals de timing van de bevalling, kan optimaliseren.
Implicaties voor zwangeren
Hoewel de studie uit het VK komt, kunnen de principes, zoals regelmatige monitoring en persoonlijke zorg, ook in Nederland worden toegepast. Het benadrukt het belang van het bespreken van je zwangerschapsgeschiedenis met je verloskundige, vooral als je een doodgeboorte hebt meegemaakt. Voor vrouwen in Kampen is het goed om te weten dat Verloskundigen PuurBegin persoonlijke zorg biedt, afgestemd op individuele behoeften.
Achtergrond en relevantie
Een doodgeboorte, gedefinieerd als het overlijden van een baby in de baarmoeder na 24 weken zwangerschap, heeft een diepe emotionele en medische impact. In Nederland ligt het doodgeboortecijfer rond de 4 per 1000 geboorten, wat jaarlijks zo’n 600 tot 700 gevallen betekent. Vrouwen met een voorgeschiedenis van doodgeboorte lopen een verhoogd risico op herhaling en andere complicaties, zoals vroeggeboorte en foetale groeivertraging. Dit maakt specialistische zwangerschapszorg essentieel.
De studie, gepubliceerd in 2024 in BMC Pregnancy and Childbirth (Impact of a dedicated antenatal specialist service for women with a history of stillbirth: the rainbow clinic), onderzoekt de effecten van de Rainbow Clinic, een gespecialiseerde dienst in het Birmingham Women’s Hospital, VK. Deze kliniek richt zich op vrouwen met een eenling zwangerschap na een eerdere doodgeboorte na 24 weken of een vroege neonatale sterfte met een onverklaarde of waarschijnlijke placentaire oorzaak. Vrouwen met doodgeboorten door prematuriteit, congenitale of genetische afwijkingen, of complexe medische aandoeningen werden uitgesloten.
Methode en ontwerp
Het onderzoek is een retrospectieve case-control studie, wat betekent dat het terugkijkt naar gegevens van vrouwen voor en na de start van de Rainbow Clinic op 9 mei 2022. De studieperiode liep van 2017 tot augustus 2024, met een pragmatische steekproefgrootte zonder formele berekening, om voldoende gevallen te vergelijken. De Rainbow Clinic groep bestond uit 87 vrouwen, terwijl de pre-Rainbow groep 65 vrouwen omvatte, gematcht op inclusiecriteria.
De zorg in de Rainbow Clinic omvatte:
- Beoordeling van de oorzaak van de vorige doodgeboorte.
- Voorschrijven van aspirine bij indicaties zoals placentaire insufficiëntie.
- Placentabeoordelingen vanaf 23 weken, inclusief uterine artery Doppler, om de frequentie van groeiscans te bepalen (tweewekelijks bij een placentaire ratio <40, anders drie tot vierwekelijks).
- Aanbeveling voor bevalling bij 38 weken als de foetale groei lineair was en complicaties minimaal.
- Continue zorg door hetzelfde klinische en verloskundige team.
Gegevens werden verzameld over demografische kenmerken (leeftijd, etniciteit, BMI, rookstatus), maternale uitkomsten (hypertensieve aandoeningen, wijze van bevalling, bloedverlies) en perinatale uitkomsten (levendgeborenen, doodgeboorte, prematuriteit, geboortegewicht, Apgar-scores, NICU-opname). Statistische analyse gebruikte t-tests, chi-kwadraat tests en Fisher exact tests, met een p-waarde <0.05 als significant, uitgevoerd in GraphPad PRISM 7.05.
Gedetailleerde resultaten
De studie rapporteerde significante verschillen tussen de groepen, zoals te zien in de volgende tabellen met maternale en perinatale uitkomsten.
| Maternale Uitkomsten | Rainbow Cohort (n=87) | Pre-Rainbow Cohort (n=64) | P Waarde |
|---|---|---|---|
| Hypertensieve aandoening in zwangerschap n (%) | |||
| Pre-eclampsie | 4 (5%) | 3 (5%) | 1.00 |
| Zwangerschapsgeïnduceerde hypertensie | 4 (5%) | 4 (6%) | 0.72 |
| Start van intrapartum zorg n (%) | |||
| Spontane bevalling | 1 (1%) | 13 (20%) | <0.001 |
| Inleiding bevalling | 47 (54%) | 35 (55%) | 0.94 |
| Geplande inleiding | 30 (34%) | 21 (33%) | 0.83 |
| Medisch geïndiceerde inleiding | 17 (20%) | 14 (22%) | 0.73 |
| Keizersnede aan begin van de bevalling | 39 (45%) | 16 (25%) | 0.01 |
| Geplande keizersnede | 25 (29%) | 12 (19%) | 0.16 |
| Malpresentatie | 1 (1%) | 0 (0%) | 1.00 |
| Vorige keizersnede | 18 (21%) | 7 (11%) | 0.11 |
| Op verzoek van moeder | 6 (7%) | 5 (8%) | 1.00 |
| Spoedkeizersnede | 14 (16%) | 4 (6%) | 0.07 |
| Zwangerschapsduur bij geboorte (mediaan (IQR)) | 38+0 (37+1-38+2) | 37+3 (37+0-38+1) | 0.004 |
| Wijze van bevalling n (%) | |||
| Vaginaal | 36 (41%) | 37 (58%) | 0.046 |
| Geplande keizersnede | 25 (29%) | 12 (19%) | 0.16 |
| Noodkeizersnede (prelabor en intrapartum) | 26 (30%) | 15 (23%) | 0.38 |
| Bloedverlies bij bevalling (ml; gemiddelde (SD)) | 512 (334) | 692 (585) | 0.02 |
| Postpartumbloeding ≥500 ml n (%) | 36 (41%) | 29 (45%) | 0.63 |
| Postpartumbloeding ≥1000 ml n (%) | 6 (7%) | 15 (23%) | 0.004 |
| Noodzaak voor transfusie n (%) | 1 (1%) | 1 (2%) | 1.00 |
| Postnatale maternale sepsis n (%) | 3 (3%) | 5 (8%) | 0.28 |
| Postnatale opname ≥5 dagen n (%) | 2 (2%) | 4 (6%) | 0.40 |
| Parameter | Rainbow Cohort (n=87) | Pre-Rainbow Cohort (n=64) | P Waarde |
|---|---|---|---|
| Uitkomst van zwangerschap n (%) | |||
| Levendgeboren | 85 (98%) | 58 (92%) | 0.07 |
| Doodgeboorte | 2 (2%) | 2 (3%) | 1.00 |
| Miskraam tweede trimester | 0 (0%) | 4 (5%) | 0.03 |
| Geslacht n (%) | |||
| Man | 32 (37%) | 40 (63%) | <0.001 |
| Vrouw | 55 (63%) | 21 (32%) | <0.001 |
| Onbekend | 0 (0%) | 3 (5%) | |
| Geboortegewicht (gram; gemiddelde (SD)) | 2852 (529) | 2904 (863) | 0.65 |
| Geboortegewicht percentielgroepen* n (%) | |||
| <10e | 18 (21%) | 8 (13%) | 0.19 |
| 10e – 90e | 62 (71%) | 45 (75%) | 0.62 |
| >90e | 7 (8%) | 7 (12%) | 0.54 |
| Laag geboortegewicht (<2500 g) n (%) | 18 (21%) | 16 (25%) | 0.53 |
| Premature bevalling n (%) | |||
| <37 weken | 13 (15%) | 15 (23%) | 0.18 |
| <32 weken | 2 (2%) | 8 (13%) | 0.02 |
| <28 weken | 0 (0%) | 6 (9%) | 0.005 |
| Apgar-scores | |||
| <7 bij 1 minuut | 4 (5%) | 4 (7%) | 0.72 |
| <7 bij 5 minuten | 3 (4%) | 1 (2%) | 0.65 |
| Navelstreng arteriële pH (gemiddelde (SD)) | 7.22 (0.08) | 7.24 (0.06) | 0.36 |
| Navelstreng arteriële pH<7.05 | 0 (0%) | 0 (0%) | |
| Opname NICU n (%) | 13 (15%) | 14 (24%) | 0.18 |
| Duur NICU-opname (dagen; mediaan (IQR)) | 7 (4-11) | 9 (4-35) | 0.10 |
| Samengestelde nadelige perinatale uitkomst* n (%) | 16 (18%) | 21 (33%) | 0.04 |
*Notities: Resultaten exclusief vier gevallen van miskramen in het tweede trimester in de pre-Rainbow groep; ^resultaten exclusief doodgeboorten en miskramen in beide cohorts.
Belangrijke bevindingen omvatten:
- Een significant hogere voorschrijvingsgraad van aspirine in de Rainbow Clinic groep (91% vs. 70%, p=0.001), waarschijnlijk om placentaire complicaties te verminderen.
- Een lager risico op samengestelde nadelige perinatale uitkomsten (OR 0.46, 95% CI 0.22-0.98), wat aangeeft dat de kans op complicaties bijna gehalveerd was.
- Een langere zwangerschapsduur (mediaan 38+0 vs. 37+3, p=0.004) en minder zeer en extreem premature bevallingen (<32 weken: 2% vs. 13%, p=0.02; <28 weken: 0% vs. 9%, p=0.005).
- Een trend naar minder herhaalde doodgeboorten of miskramen in het tweede trimester (2% vs. 8%, p=0.07), hoewel niet statistisch significant.
Uitleg van de Bevindingen
De verbeterde uitkomsten kunnen worden toegeschreven aan de grondige beoordeling van de vorige doodgeboorte, het voorschrijven van aspirine bij indicaties (zoals bij placentaire insufficiëntie), en regelmatige monitoring via echografie en Doppler. De geplande bevalling bij 38 weken, indien mogelijk, hielp om late doodgeboorten te voorkomen. De toename in keizersneden (45% vs. 25%, p=0.01) kan een strategische keuze zijn geweest om risico’s te minimaliseren, hoewel dit discussie oproept over de balans tussen ingrepen en natuurlijke bevallingen.
Aspirinegebruik, zoals ondersteund door richtlijnen van ACOG (Low-Dose Aspirin Use During Pregnancy), wordt vaak aanbevolen bij hoog risico op pre-eclampsie, wat overlap heeft met vrouwen met een voorgeschiedenis van placentaire complicaties. Dit verklaart de hogere voorschrijvingsgraad in de Rainbow Clinic groep.
Implicaties en Beperkingen
De studie benadrukt het belang van continue zorg en persoonlijke aandacht, wat emotioneel ondersteunend is voor vrouwen met een traumatische voorgeschiedenis. Hoewel de resultaten veelbelovend zijn, zijn er beperkingen: het is een retrospectieve studie met een kleine steekproefgrootte, en de COVID-19 pandemie kan invloed hebben gehad. Toekomstig prospectief onderzoek is nodig om deze bevindingen te bevestigen.
Voor zwangeren in Kampen is het goed om te weten dat principes van specialistische zorg, zoals regelmatige monitoring en persoonlijke begeleiding, ook lokaal kunnen worden toegepast. Verloskundigen PuurBegin biedt bijvoorbeeld persoonlijke zorg, afgestemd op individuele behoeften, wat kan helpen bij het navigeren door een complexe zwangerschap. Het is belangrijk om jouw zwangerschapsgeschiedenis te bespreken met je verloskundige, die je kan adviseren over de beste zorg voor jouw situatie.
Conclusie
De Rainbow Clinic studie biedt hoopvolle inzichten voor vrouwen met een geschiedenis van doodgeboorte, door te laten zien dat specialistische prenatale zorg de uitkomsten kan verbeteren. Door een combinatie van medische interventies, regelmatige monitoring en emotionele ondersteuning, kan het risico op herhaling en andere complicaties worden verlaagd. Voor vrouwen in Kampen en omstreken is het waardevol om te weten dat lokale verloskundige praktijken, zoals Verloskundigen PuurBegin, klaarstaan om ondersteuning te bieden.
Blijf op de hoogte!
Volg ons op social media voor het laatste nieuws en een kijkje achter de schermen bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen. Ontdek de dagelijkse avonturen van onze verloskundigen, waardevolle tips voor aanstaande ouders en inspirerende verhalen uit de praktijk. Klik op de onderstaande knoppen en blijf verbonden met ons hartverwarmende team!
 |
 |
Neem zorg voor jezelf en je kleintje!
Met lieve groeten,
Verloskundigen PuurBegin
Adres: Orkestlaan 148, 8265RC Kampen
Telefoon: 085 40 19 095
