Seksuele en reproductieve zorg voor vrouwen met psychische aandoeningen

Inhoudsopgave

Dit blog is geschreven voor Verloskundigen PuurBegin in Kampen en richt zich op een recent onderzoek naar seksuele en reproductieve gezondheidszorg voor vrouwen met ernstige psychische aandoeningen (EPA). Het doel is om verwachtende ouders te informeren over de uitdagingen en behoeften van deze groep, gebaseerd op feitelijke bevindingen uit een studie gepubliceerd in Nursing Reports in 2025. We houden ons aan de onderzoeksresultaten en vermijden directe verbanden met onze praktijk, maar bieden wel inzichten voor zwangeren in Kampen. Als je zwanger bent en meer wilt weten over hoe jouw mentale gezondheid samenhangt met zwangerschap, lees dan verder. We delen graag kennis die jou kan helpen, zonder al teveel technische termen te gebruiken.

Onderzoeksoverzicht

Het onderzoek, uitgevoerd in Catalonië, Spanje, verkende de perspectieven van acht zorgprofessionals uit de mentale gezondheidszorg en seksuele/reproductieve gezondheidszorg. Het benadrukt thema’s die minder aandacht krijgen, zoals het gebrek aan preventieve kaders en de nood aan betere coördinatie. Belangrijke cijfers, zoals de wereldwijde prevalentie van ernstige psychische aandoeningen (335 miljoen mensen) en het feit dat slechts 54% toegang heeft tot seksuele gezondheidsdiensten, onderstrepen de urgentie van dit onderwerp. Voor jou als zwangere kan dit betekenen dat er extra aandacht nodig is als je met mentale uitdagingen te maken hebt. Samen met een verloskundige in Kampen kun je kijken wat jij nodig hebt om je goed ondersteund te voelen.

Implicaties voor zwangeren

Voor zwangeren met ernstige psychische aandoeningen is het essentieel om te weten dat klinische stabiliteit een voorwaarde is voor een veilige zwangerschap. Het onderzoek toont aan dat vrouwen soms ontmoedigd worden om kinderen te krijgen, wat een emotionele uitdaging kan zijn. We benadrukken dat open communicatie met je verloskundige, zoals een verloskundige in Kampen, belangrijk is om de juiste ondersteuning te krijgen. Hoe zou jij reageren als je hoorde dat je zorgbehoeften niet volledig worden gezien? Het onderzoek laat zien dat er nog werk aan de winkel is, maar wij van Verloskundigen PuurBegin vinden het belangrijk dat jij je gehoord voelt. Dit blog geeft je handvatten om het gesprek aan te gaan.

Gedetailleerde analyse

Het onderzoek, getiteld “Sexual and Reproductive Healthcare Provided to Women Diagnosed with Serious Mental Illness: Healthcare Professionals’ Perspectives,” is gepubliceerd in Nursing Reports in 2025 en richt zich op de zorg voor vrouwen met ernstige psychische aandoeningen, waaronder bipolaire stoornis, ernstige depressie en schizofrenie. Ernstige psychische aandoeningenheeft wereldwijd impact, met 335 miljoen mensen die hiermee leven, wat de schaal van het probleem illustreert. Voor vrouwen in de vruchtbare leeftijd, vooral tijdens zwangerschap, zijn er specifieke uitdagingen in de toegang tot seksuele en reproductieve gezondheidszorg. Denk hierbij aan het krijgen van goede informatie over zwangerschap of het voorkomen van onbedoelde zwangerschappen. Dit zijn onderwerpen die niet altijd vanzelfsprekend aan bod komen, maar wel belangrijk zijn voor jouw gezondheid en die van je baby.

De studie benadrukt dat deze thema’s vaak minder aandacht krijgen in de reguliere zorg, wat leidt tot lacunes in preventie en ondersteuning. Dit is relevant voor zwangeren, omdat mentale gezondheid een cruciale rol speelt in de zwangerschapservaring. Het onderzoek werd uitgevoerd in Catalonië, Spanje, tussen maart en september 2023, met interviews van acht professionals (vier uit mentale gezondheidszorg, vier uit seksuele/reproductieve gezondheidszorg), wat een kwalitatieve benadering biedt. Hoewel het in Spanje plaatsvond, zijn de lessen ook waardevol voor ons hier in Nederland, bijvoorbeeld als je een verloskundige in Kampen zoekt die jouw situatie begrijpt.

Methode en bevindingen

De onderzoeksmethode bestond uit semi-gestructureerde interviews, geanalyseerd met thematische analyse, wat twee hoofdthema’s opleverde: klinische praktijk en professionele context. Hieronder een overzicht van de bevindingen, inclusief specifieke cijfers en citaten:

Thema	Sub-thema’s	Belangrijke Bevindingen
Klinische Praktijk	Gebrek aan preventief kader, aandacht voor behoeften, ondersteuning moederschap	Mentale gezondheidsprofessionals richten zich reactief op medicatie, geen preventie voor SOA’s. Psychiaters vinden bespreken van seksuele gezondheid uitdagend. Klinische stabiliteit is cruciaal voor moederschap.
Professionele Context	Coördinatie, gebrek aan protocollen, middelen, training	Goede coördinatie gemeld door reproductieve zorg, maar mentale zorg heeft inconsistente samenwerking. Gebrek aan protocollen en tijd (bijv. 20 min bezoeken elke 3-4 maanden) hindert zorg. Training in mentale gezondheid nodig.

Belangrijke cijfers:

Wereldwijde prevalentie van ernstige psychische aandoeningen: 335 miljoen mensen.
Toegang tot seksuele gezondheidsdiensten: slechts 54% van mensen met ernstige psychische aandoeningen heeft hier ooit toegang toe, volgens Hughes et al. (2018), wat een significante kloof aangeeft.

Specifieke citaten uit het onderzoek verrijken de inzichten:

Een psychiater zei: “We nemen geen preventieve acties voor SOA’s en onbedoelde zwangerschappen, we richten ons op medicatie.”
Een verloskundige benadrukte: “Vrouwen met ernstige psychische aandoeningen worden mogelijk niet goed gescreend zonder gerichte benaderingen, zoals voor uitstrijkjes of borstonderzoek.”
Een andere professional wees op de nood aan training: “Er is onwetendheid en angst, wat training in mentale gezondheid noodzakelijk maakt.”

Deze bevindingen tonen aan dat er structurele en praktische uitdagingen zijn, zoals het gebrek aan preventieve kaders en de nood aan interdisciplinaire coördinatie. Voor zwangeren met ernstige psychische aandoeningen betekent dit dat ze mogelijk minder toegang hebben tot screenings, wat risico’s kan verhogen, zoals onbedoelde zwangerschappen of SOA’s.

Analyse van cijfers en relevantie

De cijfers, zoals de 335 miljoen wereldwijde ernstige psychische aandoeningen patiënten, plaatsen het probleem in een globale context en benadrukken de urgentie. Dit getal komt van Our World in Data (2023) en laat zien hoe wijdverspreid EPA is. De 54% toegang tot seksuele gezondheidsdiensten, afkomstig uit een studie van Hughes et al. (2018), is een belangrijk detail, omdat het aantoont dat bijna de helft van de mensen met ernstige psychische aandoeningen deze essentiële zorg mist. Voor jou als zwangere betekent dit dat je extra alert moet zijn op je eigen zorgbehoeften. Het percentage laat zien dat er wereldwijd een kloof is, en dat preventieve zorg niet altijd vanzelfsprekend is. Dit is relevant omdat het de nood aan gerichte outreach en ondersteuning benadrukt, iets wat wij van Verloskundigen PuurBegin ook belangrijk vinden.

Klinische stabiliteit, zoals genoemd, betekent dat vrouwen met ernstige psychische aandoeningen eerst stabiel moeten zijn voordat ze veilig moederschap kunnen nastreven. Dit vraagt om economische, familiale en sociale ondersteuning. Stel je voor: je voelt je mentaal stabiel, maar hebt vragen over zwangerschap. Het onderzoek laat zien dat dit een moment is waarop zorgverleners moeten samenwerken om jou te helpen. Dit maakt de cijfers niet alleen statistieken, maar een oproep tot actie voor betere zorg, ook hier in Kampen.

Implicaties en aanbevelingen

De implicaties voor de gezondheidszorg zijn duidelijk: er is behoefte aan verbeterde training voor professionals, gestandaardiseerde protocollen en meer middelen. Voor zwangeren betekent dit dat je baat kunt hebben bij een proactieve benadering van je verloskundige, zoals bij Verloskundigen PuurBegin, om ervoor te zorgen dat jouw mentale en reproductieve gezondheidsbehoeften worden aangepakt. Het onderzoek suggereert ook dat vrouwen met ernstige psychische aandoeningen niet ontmoedigd moeten worden om kinderen te krijgen, maar wel adequate ondersteuning nodig hebben, zoals emotionele begeleiding en coördinatie tussen zorgverleners. Hoe fijn is het om te weten dat je niet alleen staat in dit proces?

Praktische stappen voor zwangeren kunnen zijn:

Open communiceren met zorgverleners over je mentale gezondheidsstatus.
Vragen om extra tijd tijdens afspraken om je behoeften te bespreken.
Zorgen dat alle betrokken professionals, zoals verloskundigen en psychiaters, samenwerken.

Dit zijn kleine acties die een groot verschil kunnen maken. Het onderzoek benadrukt dat tijd een uitdaging is—bijvoorbeeld afspraken van slechts 20 minuten elke drie tot vier maanden—dus het is aan jou om aan te geven wat je nodig hebt. Samen kunnen we ervoor zorgen dat je de zorg krijgt die past bij jouw situatie.

Conclusie en lokale context

Dit blog, geschreven voor Verloskundigen PuurBegin in Kampen, biedt inzichten in een minder belicht onderwerp: de zorg voor vrouwen met ernstige psychische aandoeningen tijdens zwangerschap. Het onderzoek uit 2025 laat zien dat er nog veel te verbeteren valt, zoals preventieve kaders en samenwerking tussen zorgverleners. Bij Verloskundigen PuurBegin streven we ernaar om up-to-date informatie te delen en zwangeren te empoweren. Als je vragen hebt over dit onderwerp of je eigen mentale gezondheid, aarzel dan niet om contact op te nemen met je verloskundige in Kampen. We benadrukken dat dit blog informatief is; overleg altijd met je verloskundige voordat je een nieuwe routine start. Samen maken we jouw zwangerschap zo prettig mogelijk.

Blijf op de hoogte!

Volg ons op social media voor het laatste nieuws en een kijkje achter de schermen bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen. Ontdek de dagelijkse avonturen van onze verloskundigen, waardevolle tips voor aanstaande ouders en inspirerende verhalen uit de praktijk. Klik op de onderstaande knoppen en blijf verbonden met ons hartverwarmende team!